İlk kez Aralık 2019 da Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve Covid-19 olarak adlandırılan hastalığa yol açan Coronavirüs, 05.04.2020 tarihi itibariyle Antartika kıtası hariç tüm dünyaya yayıldı ve tüm hızıyla yayılmaya devam etmektedir.
Bugün itibariyle global vaka sayısı 1.272.000 i can kaybı ise 70.000 i aşmış olup maalesef kısa vadede önünün alınması da olası görünmektedir. Dünyayı kasıp kavuran bu illet karşısında insanlık çaresiz kalmıştır. Şimdilik tek çare hastalığın pençesine düşmemek ve virüslü ortamlardan uzak durmak yani sosyal izolasyon gibi görünmektedir. Bilim dünyası virüse karşı zamanla yarışmakta ve zaman kazanma stratejisi uygulamaktadır.
Ülkemizde ise 11 Mart 2020 tarihinde ilk vakanın tespitinden sonra derhal önlemler alınmaya başlamış ancak hastalığın önüne geçilememiş ve bugün geldiğimiz durum maalesef Vaka sayısında dünya 10 uncusu can kaybında ise 12 inci durumda olmamız durumun vehametini ortaya koymaktadır.
Covid-19 Hastalığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?
Coronavirüs adlı virüsün sebep olduğu ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından Pandemi (Dünya genelinde yayılan salgın hastalık) ilan edilen viral (virüslerin neden olduğu) bir hastalıktır.
Hastalık daha önce görülmeyen türden olması nedeniyle ortada kesin bilgiler olmamakla birlikte bu zamana kadar görülen vakaların hikâyelerinden hareketle hastalığın belirtileri;
Corona Virüs Nasıl Bulaşır?
Coronavirüsü tehlikeli yapan havada belli bir süre asılı kalması ve bulunduğu yüzeyin fiziksel yapısına göre 2-72 saat arasında kalıyor olması olup, Uzmanlar, bulaşının, solunum yolu ile olduğunu ancak el teması ya da sosyal temas mesafesinin düşük olması durumunda da bulaşabileceği, buradan hareketle tokalaşma, sarılma ve öpüşme yoluyla ve virüse maruz kalmış elin, ağız, burun veya göz ile temas etmesi ile kolayca bulaşabileceği belirtilmektedir.
Hamile Kadınların Durumu:
An itibariyle bir tüm sırları çözülmemiş olan Coronavirüs kaynaklı Covid-19 hastalığının hamile kadınlar üzerindeki etkileri de tam olarak belirlenmiş değildir. Ancak diğer insanlardaki risk elbette hamilelerde de mevcuttur. Bu nedenle hamilelerin bu virüse karşı kendilerini korumaları önem taşımaktadır.
Elde olan verilere göre şu ana kadar anne karnındaki bebekte Covid-19 hastalığına rastlanmamış ancak, Uzmanlar, gebelik döneminde genel bağışıklığın baskılanmış olması nedeniyle enfeksiyon hastalıklarına karşı tedbirli olmakta fayda olduğunu belirtmektedirler.
Bu nedenle yukarıda belirttiğimiz belirtileri gösteren hamilelerin durumunu derhal sağlık birimlerine bildirmelerinde yarar vardır.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre şu ana kadar anne karnında bu hastalığa yakalanmış bir vakaya rastlanılmamış olmakla birlikte olmayacağı anlamına da gelmemektedir.
Hamilelikte Coronavirüs’ ten Korunma:
Hastalığı korkutucu ve riskli yapan, an itibariyle koruyucu aşısının olmaması ve kesin bir tedavisinin olmaması ve çok hızla ve kitlesel ölümlere yol açmasıdır. Bu nedenle hamilelerin çok dikkatli olması ve virüse yakalanmaması önem taşımaktadır.
Peki hamileler bu virüse yakalanmamak için ne yapacaklar? Elbette herkes için geçerli olan tedbirler zinciri onlar için de geçerli olup bu tedbirleri şöyle sıralayabiliriz:
Hamilelik ve doğum sırasındaki bakımlar:
Coronavirüs (Korona/Covid-19) testleri pozitif çıkanlar veya şüphelenilenler de dahil olmak üzere tüm hamile kadınlar, doğumdan önce, doğum sırasında ve sonrasında kaliteli bakım alma hakkına sahiptir. Buna doğum öncesi, yeni doğan, doğum sonrası ve zihinsel sağlık hizmetleri dahildir.
Güvenli ve olumlu bir doğum deneyimi şunları içerir:
Saygı ve haysiyetle muamele görmek,
Doğum sırasında annenin tercih etmesi halinde bir refakatçinin bulunması,
Doğum personeli tarafından açık iletişim,
Uygun ağrı kesici stratejilerinin uygulanması,
Mümkün olan yerlerde doğumda hareketlilik ve tercih edilen doğum pozisyonu uygulanması.
Coronavirüs’ten (Korona/Covid-19'dan) şüphelenilir veya onaylanırsa, sağlık çalışanları kendilerine ve başkalarına enfeksiyon riskini azaltmak için uygun koruyucu kıyafetler de dahil olmak üzere uygun önlemleri almalıdır.
COVID-19 salgınına maruz kalan hamilelerin bebekleri:
Coronavirüs (Korona/Covid-19) olan hamile bir kadının hamilelik veya doğum sırasında virüsü fetüsüne veya bebeğine geçirip geçiremeyeceği halen bilinmemektedir. Bugüne kadar, virüs amniyotik sıvı veya anne sütü örneklerinde bulunmamıştır. Ancak Wuhan’da COVID-19 olan anneden doğan bir bebekte de COVID-19 virüsü pozitif görülmüştür. Bu da göstermektedir ki yeni doğan bebekler de risk altında olup gerekli hassasiyetin gösterilmesi gerekir.
Şu ana kadar yapılan başka virüslerle ilgili sınırlı çalışmalarda, anne sütünde virüs tespit edilmemiştir; ancak COVID-19’lu annelerin virüsü anne sütü ile bulaştırma riskleri hakkında yeterli bilgi yoktur.
Emzirme:
Coronavirüse maruz kalmış olan kadınlar isterse bebeklerini emzirebilirler ancak aşağıda belirtilen tedbirleri almalarında yarar var.
Emzirme esnasında maske takarak solunum hijyeni uygulanmalı,
Bebeğe dokunmadan önce ve sonra eller yıkanmalı,
Süt sağılarak bebeğe verilebilir.
Coronavirüs nedeniyle kendini iyi hissetmeyen annelerin doktorun önerisi doğrultusunda hareket etmelidir.
Bebekle temas:
Bebeğe dokunmadan önce ve sonra eller yıkamalı ve tüm yüzeyler temiz tutulmalı, Dokunulan yüzeyler rutin olarak temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
Lohusa anneler:
Lohusa anneler, emzirmeden önce ellerini hijyen kurallarına uygun olarak yıkamalı, süt sağma pompaları, biberonlar gibi tüm beslenme ürünleri yıkanmalı ve dezenfeksiyon kurallarına uygun olmalıdır. Bebeği memede beslerken yüz maskesi takılmalı, Sterilizasyon kurallarına kati süratle uyulmalıdır.
Bugün itibariyle global vaka sayısı 1.272.000 i can kaybı ise 70.000 i aşmış olup maalesef kısa vadede önünün alınması da olası görünmektedir. Dünyayı kasıp kavuran bu illet karşısında insanlık çaresiz kalmıştır. Şimdilik tek çare hastalığın pençesine düşmemek ve virüslü ortamlardan uzak durmak yani sosyal izolasyon gibi görünmektedir. Bilim dünyası virüse karşı zamanla yarışmakta ve zaman kazanma stratejisi uygulamaktadır.
Ülkemizde ise 11 Mart 2020 tarihinde ilk vakanın tespitinden sonra derhal önlemler alınmaya başlamış ancak hastalığın önüne geçilememiş ve bugün geldiğimiz durum maalesef Vaka sayısında dünya 10 uncusu can kaybında ise 12 inci durumda olmamız durumun vehametini ortaya koymaktadır.
Covid-19 Hastalığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?
Coronavirüs adlı virüsün sebep olduğu ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından Pandemi (Dünya genelinde yayılan salgın hastalık) ilan edilen viral (virüslerin neden olduğu) bir hastalıktır.
Hastalık daha önce görülmeyen türden olması nedeniyle ortada kesin bilgiler olmamakla birlikte bu zamana kadar görülen vakaların hikâyelerinden hareketle hastalığın belirtileri;
- Yüksek ateş
- Kuru öksürük
- Nefes darlığı
- Burun akıntısı
- Halsizlik
- Vücut ağrısı
- Göz tutulumu
- Gözde kızarıklık, çapaklanma, sulanma
- Koku ve tat duyusu kaybı
- Olarak belirtilmektedir.
- Ne var ki yeni tip Coronavirüsün neden olduğu Covid-19 hastalığının herkeste aynı belirtileri vermediği, bağışıklık sorunu olmayanlarda ve genel olarak çocuklarda ve gençlerde belirti vermediği de yapılan tespitler arasındadır. Ancak yeni bir virüs olması nedeniyle herkes risk altında olmakla beraber, en riskli grupların bağışıklık problemi olan hastalar ve 65 yaş üstü insanlar olduğu ve bu grupta olan insanların bu hastalığın pençesinden kurtulamadıkları görülmektedir.
Corona Virüs Nasıl Bulaşır?
Coronavirüsü tehlikeli yapan havada belli bir süre asılı kalması ve bulunduğu yüzeyin fiziksel yapısına göre 2-72 saat arasında kalıyor olması olup, Uzmanlar, bulaşının, solunum yolu ile olduğunu ancak el teması ya da sosyal temas mesafesinin düşük olması durumunda da bulaşabileceği, buradan hareketle tokalaşma, sarılma ve öpüşme yoluyla ve virüse maruz kalmış elin, ağız, burun veya göz ile temas etmesi ile kolayca bulaşabileceği belirtilmektedir.
Hamile Kadınların Durumu:
An itibariyle bir tüm sırları çözülmemiş olan Coronavirüs kaynaklı Covid-19 hastalığının hamile kadınlar üzerindeki etkileri de tam olarak belirlenmiş değildir. Ancak diğer insanlardaki risk elbette hamilelerde de mevcuttur. Bu nedenle hamilelerin bu virüse karşı kendilerini korumaları önem taşımaktadır.
Elde olan verilere göre şu ana kadar anne karnındaki bebekte Covid-19 hastalığına rastlanmamış ancak, Uzmanlar, gebelik döneminde genel bağışıklığın baskılanmış olması nedeniyle enfeksiyon hastalıklarına karşı tedbirli olmakta fayda olduğunu belirtmektedirler.
Bu nedenle yukarıda belirttiğimiz belirtileri gösteren hamilelerin durumunu derhal sağlık birimlerine bildirmelerinde yarar vardır.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre şu ana kadar anne karnında bu hastalığa yakalanmış bir vakaya rastlanılmamış olmakla birlikte olmayacağı anlamına da gelmemektedir.
Hamilelikte Coronavirüs’ ten Korunma:
Hastalığı korkutucu ve riskli yapan, an itibariyle koruyucu aşısının olmaması ve kesin bir tedavisinin olmaması ve çok hızla ve kitlesel ölümlere yol açmasıdır. Bu nedenle hamilelerin çok dikkatli olması ve virüse yakalanmaması önem taşımaktadır.
Peki hamileler bu virüse yakalanmamak için ne yapacaklar? Elbette herkes için geçerli olan tedbirler zinciri onlar için de geçerli olup bu tedbirleri şöyle sıralayabiliriz:
- Bağışıklık sistemini güçlendirmeye yönelik tedbirler alınmalı
- Nezle grip, gibi hastalığa yakalanan kişilerden ve yüksek ateş, öksürük gibi belirtileri gösteren kişilerden uzak durulmalı,
- Sosyal etkinliklerden ve kalabalık ortamlardan uzak durulmalı,
- Bulunulan ortam sık sık havalandırılmalı,
- Mecbur kalmadıkça sokağa çıkılmamalı,
- Zorunlu olmadıkça toplu taşıma araçları kullanılmamalı, mümkünse hiç kullanılmamalı,
- Eller sık sık ve hijyen kuralların uygun olarak en az 20 saniye yıkanmalı, virüsün en yaygın bulaşma yolunun eller olduğu gerçeği akıldan çıkarılmamalı,
- Havlu, cep telefonu, kalem, bardak, tabak, çatal, kaşık ve benzeri şahsi eşyalar ortak kullanılmamalı,
- Sarılmak, el sıkışmak gibi temaslardan kaçınmalı,
- Düzenli ve dengeli, beslenme kurallarına uygun hareket edilmeli, Hamileliğin gerektiği besin ve gıda takviyelerine gereken özen gösterilmeli,
- Günde en az 2 litre su içilmeli,
- Gerekmedikçe seyahat etmemeli, özellikle yurtdışı yolculuk yapmamalı,
- Yabancı materyallerle temas sonrası eller iyice yıkanana kadar ağız, burun ve gözlere temas edilmemeli,
- İçeride ve dışarıda çevredeki insanlarla en az 1 metre mesafeyi korumalı,
- AVM, restoran, cafe, market, toplu taşıma araçları gibi kalabalık ortamlara mümkün olduğunca girmemeli, böyle ortamlarda bulunması gerekirse koruyucu nitelikte maske takmalı,
- Temel hijyen kurallarına uymalı ve eller sıklıkla yıkanmalı,
- Yaşam alanları sık sık havalandırılmalı ve kapalı ortamlarda uzun süreyle kalmamalı,
- Zorunlu kalmadıkça dışarıya çıkılmamalı, çıkılması durumunda dışardaki kişilerle temas kurmamaya özen gösterilmeli,
- Bağışıklık sisteminizi güçlendirin,
- Salgın haberleri ile ilgili olumsuz bilgiler, kaygı endişe şüphe gibi negatif duygulardan mümkün olduğunca uzak durulmalı,
Hamilelik ve doğum sırasındaki bakımlar:
Coronavirüs (Korona/Covid-19) testleri pozitif çıkanlar veya şüphelenilenler de dahil olmak üzere tüm hamile kadınlar, doğumdan önce, doğum sırasında ve sonrasında kaliteli bakım alma hakkına sahiptir. Buna doğum öncesi, yeni doğan, doğum sonrası ve zihinsel sağlık hizmetleri dahildir.
Güvenli ve olumlu bir doğum deneyimi şunları içerir:
Saygı ve haysiyetle muamele görmek,
Doğum sırasında annenin tercih etmesi halinde bir refakatçinin bulunması,
Doğum personeli tarafından açık iletişim,
Uygun ağrı kesici stratejilerinin uygulanması,
Mümkün olan yerlerde doğumda hareketlilik ve tercih edilen doğum pozisyonu uygulanması.
Coronavirüs’ten (Korona/Covid-19'dan) şüphelenilir veya onaylanırsa, sağlık çalışanları kendilerine ve başkalarına enfeksiyon riskini azaltmak için uygun koruyucu kıyafetler de dahil olmak üzere uygun önlemleri almalıdır.
COVID-19 salgınına maruz kalan hamilelerin bebekleri:
Coronavirüs (Korona/Covid-19) olan hamile bir kadının hamilelik veya doğum sırasında virüsü fetüsüne veya bebeğine geçirip geçiremeyeceği halen bilinmemektedir. Bugüne kadar, virüs amniyotik sıvı veya anne sütü örneklerinde bulunmamıştır. Ancak Wuhan’da COVID-19 olan anneden doğan bir bebekte de COVID-19 virüsü pozitif görülmüştür. Bu da göstermektedir ki yeni doğan bebekler de risk altında olup gerekli hassasiyetin gösterilmesi gerekir.
Şu ana kadar yapılan başka virüslerle ilgili sınırlı çalışmalarda, anne sütünde virüs tespit edilmemiştir; ancak COVID-19’lu annelerin virüsü anne sütü ile bulaştırma riskleri hakkında yeterli bilgi yoktur.
Emzirme:
Coronavirüse maruz kalmış olan kadınlar isterse bebeklerini emzirebilirler ancak aşağıda belirtilen tedbirleri almalarında yarar var.
Emzirme esnasında maske takarak solunum hijyeni uygulanmalı,
Bebeğe dokunmadan önce ve sonra eller yıkanmalı,
Süt sağılarak bebeğe verilebilir.
Coronavirüs nedeniyle kendini iyi hissetmeyen annelerin doktorun önerisi doğrultusunda hareket etmelidir.
Bebekle temas:
Bebeğe dokunmadan önce ve sonra eller yıkamalı ve tüm yüzeyler temiz tutulmalı, Dokunulan yüzeyler rutin olarak temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
Lohusa anneler:
Lohusa anneler, emzirmeden önce ellerini hijyen kurallarına uygun olarak yıkamalı, süt sağma pompaları, biberonlar gibi tüm beslenme ürünleri yıkanmalı ve dezenfeksiyon kurallarına uygun olmalıdır. Bebeği memede beslerken yüz maskesi takılmalı, Sterilizasyon kurallarına kati süratle uyulmalıdır.