Anneler ve bebekleri doğum sırasında veya sonrasında komplikasyonlardan dolayı hayatını kaybedebiliyor. Gelişen tıp teknolojileriyle eskiye oranla azalsa da tamamıyla bitmiş sayılmaz. Türkiye’deki anne ölüm oranı 2017 yılında yüz binde 15; bebek ölüm sayısı 2018’de 11 bin 598, 2019’da 10 bin 770’tir. Anne ve çocuk sağlığını kötü etkileyen her durumu ortadan kaldırmak mümkün değil fakat riskleri azaltmak mümkün onu da riskleri bilerek yapabiliriz. Riskleri bilerek anne çocuk sağlığına katkı sağlayabiliriz.
Anne Ölüm Sebepleri
Anne ölümlerini iki başlık altında inceleyebiliriz:
Doğrudan Anne Ölümleri
Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde gelişen obstetrik komplikasyonlar, ihmal veya yanlış tedavide herhangi biri veya daha fazlasının etkilediği ölümlerdir. Bu sebepleri şu şekilde sıralayabiliriz:
-Kanama
-Hipertansiyon
-Tromboemboli
-Distosi
-Enfeksiyon ve düşükler
(Tüik anne bebek ölümleri istatistiği)
Dolaylı Anne Ölümleri
Daha önce sahip olduğu hastalık, gebelikle ortaya çıkan hastalıklar, gebeliğin fizyolojik etkisiyle oluşan farklılıktan olan ölümler. Bu durumları şu şekilde sıralayabiliriz:
-Kardiyovasküler sebepler,
-Serebrovasküler sebepler,
-Psikiyatrik bozuklular,
-Enfeksiyonlar,
-Neoplazmlar.
Bebek Ölümleri
Bebek ölüm sebepleri; doğum asfiksi (solunum başlamaması), erken doğum ile gelişen durumlar, zatürre, sıtma, kızamık, ishal benzeri hastalıklar, sağlıksız koşularda doğum veya annenin sağlıksız olmasından ötürü olabilir. Bebekler için risk oluşturan durumlar şöyle sıralanabilir:
Hamilelikten önce ortaya çıkmış durumlar: Anne yaşı çok önemlidir 18 yaşından küçük veya 35 yaşından büyük olması, çok sayıda doğum yapmış olması, iki hamilelik arsındaki farkın 2 veya daha az yıl olması, akraba evliliği, daha önce ölü veya zor doğum yapmış olmak riski artır.
Hamilelik döneminde görülen riskler: Özellikle hamileliğin önem kazandığı ilk üç ay içinde radyasyona maruz kalmak, ilaçlar, hastalıklar gebeliği tehlikeye sokan durumlardır. Annede kansızlık olması, anne bebek kan uyuşmazlığı, annedeki kilo artışının çok fazla veya çok az olması, doğru ve yeterli beslenememe gibi durumlar riski artırır.
Doğum sırasında meydana gelen riskler: Doğum sırasında obstetrik olarak isimlendirilen baş kalça uyuşmazlığı, kordon, plesenta anomalikleri, doğum yaptıran kişinin bilgisiz veya yapıldığı ortamın sağlıksız olması risklidir.
Bebek ağılığının 2500 gramdan az olması, doğum anormallikleri, yetersiz beslenme, anne sütünün olmaması veya yetersiz olması, infeksiyonlar doğumdan sonra bebek ölümlerini artırabilir.