ZEKA GERİLİĞİ NEDİR?
Sağlıklı bireylerde gelişmesi gereken zihinsel faaliyetlerin gelişmediği durumlar zeka geriliği olarak adlandırılmaktadır. Az gerçekleşiyor olması ya da sıklıkla gerçekleşmiyor olması durumları da zeka geriliği olarak görülmektedir. Zihinsel süreçler; akıl yürütme, dikkat, algı, hafıza sorunları, hatırlama, eleştiri, kıyas gibi kavramları karşılamaktadır. Pek çok insanın kusursuz olarak gerçekleştirebildiği bu süreçleri gerçekleştiremeyen çocuklarda zeka geriliği belirtileri bulunmaktadır.
ZEKA GERİLİĞİ YAŞAYAN ÇOCUKLAR HANGİ ALANLARDA GERİDE KALIR?
Zeka geriliği okul hayatında bireylerin sorun yaşamasına sebep olur. Öğretilen konuları algılamakta zorluk çekerler ya da algılamazlar. Bu durumda zeka geriliği yaşayan çocuğa uygun eğitim imkanı sağlanması gerekmektedir.
Zeka geriliği yaşayan çocuklar günlük rutinlerinde bulunan basit hareket ve sorumlulukları yerine getirmekte zorluk çekerler. Öz bakımlarında yetersiz kalırlar.
İletişim ve sosyal ilişkilerde yetenekli olmayan bu özel çocuklar toplum içerisinde kendilerine yer bulamazlar. Kalabalık alanlarda kendilerine uygun insanları bulsalar dahi tanışmakta ve kaynaşmakta zorluk çekerler.
Zeka geriliği yaşayan çocukların geri planda kalması ve zorluk çekmesi oldukça normaldir. Bilinçli ailelerin ve arkadaş çevresinin çocuğa destek olması bu süreçte oldukça önemlidir. Kişisel bakımı sağlamakta çocuk kendi başına yetersiz olacaktır bu durumda ailenin yardımı sağlanmalıdır. Okul hayatının ise çocuğun özel durumuna bağlı olarak şekillendirilmesi gerekmektedir. Durumuna uygun olmayan okullardaki eğitimlerle çocuğun kendisini eksik hissetmesine neden olmamak gerekmektedir.
ZEKA GERİLİĞİNE NE SEBEP OLMAKTADIR?
DOĞUM ÖNCESİNDE ZEKA GERİLİĞİNE SEBEP OLAN NEDENLER?
Anne rahminde başlayan süreçte zeka geriliğine sebep olabilecek pek çok faktör vardır. Ailede bir başkasında zeka geriliği varsa bu durumda kalıtımsal olarak zeka geriliği taşınabilmektedir.
Down sendromu
Kromozomal problemler
Metabolik sorunlar
Doğum öncesinde zeka geriliğine sebep olan faktörler arasında sayılabilmektedir. Pek çok gebenin doğum öncesinde kullandığı yanlış ilaçlar ve gebelik sürecinde aldığı alkol ve sigara da bebekte zeka geriliğine yol açabilmektedir. Gebelik süresince beslenme faktörü de bebek sağlığı için oldukça önemlidir.
ZEKA GERİLİĞİ TESTİ HAMİLELİK SÜRECİNDE YAPILABİLİR Mİ?
Zeka testi gebelik süresince yapılabilecek testler arasında yer almamaktadır. Doğum öncesi tarama testleri ile bebekte kromozomal bozuklukların olup olmadığını anlayabilirsiniz. Bu test zeka geriliğine sebep olabilecek hastalıkların bebekte olup olmadığını test etmenizi sağlamaktadır. (Down sendromu gibi.)
DOĞUM SIRASINDA ZEKA GERİLİĞİNE SEBEP OLABİLECEK FAKTÖRLER
Prematüre doğum
Doğum sırasında göbek bağının bebeğin boynuna dolanması
Çocuğun tersten doğması
Oksijen alamayan bebeklerde
Zeka geriliği görülebilmektedir. Bu olaylar doğum sırasında gerçekleşen ve bebekte zeka geriliğine sebebiyet verebilecek faktörler arasında yer almaktadır.
Bebeğin doğumundan sonra şeker düşüklüğü yaşanması, geçirilen havaleler, sarılık, bulaşıcı hastalıklar da bebekte zeka geriliğine sebep olmaktadır. Özel çocuklar olarak adlandırılan zeka geriliğine sahip olan çocuklara karşı toplum içerisinde oldukça anlayışlı davranılması gerekmektedir. Kolay depresyona girebilen bu çocuklarda derin yaralar açmamak için hassas davranışlar sergilenmesi oldukça önemlidir. Herkesin birer engelli adayı olduğu unutulmamalıdır.
ZEKA GERİLİĞİ TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜDÜR?
Zeka geriliğinde bilinen bir tedavi yöntemi yoktur. Özel eğitim ile çocuğunuzun temel becerilere sahip olmasını sağlayabilirsiniz. Yaşanılabilecek olası olumsuzlukları en aza indirmek siz bilinçli ebeveynlerin elindedir. Çocuğunuza karşı oldukça anlayışlı olmanız gereken bu dönemde algılamadığı, sorumluluklarını ve kişisel bakımını yerine getiremediği için baskı uygulamamanız gerekmektedir.
Zeka geriliğinin çocuğunuzda psikolojik olarak etki ettiğini gözlemlediğinizde veyahut böyle bir sorunun varlığından şüphe ettiğinizde uzman bir kişiden destek aldırmanız oldukça önemlidir. Çocukla oluşabilecek psikolojik problemlerin engellenmesi ya da ortadan kaldırılması bu süreçte oldukça önemlidir.